Mikis Theodorakis Official Radio Πρόγραμμα Παρασκευή 24 Γενάρη 2025

 

Το Μαουτχάουζεν του Ιάκωβου Καμπανέλλη (Εκδόσεις Κέδρος) τιμήθηκε στη Γαλλία με το σημαντικό βραβείο ξένης λογοτεχνίας “Prix du Livre étranger 2020 France Inter / le Journal du Dimanche”. Το βιβλίο κυκλοφόρησε πρόσφατα στα γαλλικά από τις εκδόσεις Albin Michel, σε μετάφραση της Solange Festal-Livanis. 

Πρόγραμμα 

Ερμηνίες Ξένων και Ελλήνων Τραγουδιστών - Αφιερώματα - Διασκευές 

10.00 Η Σούλα Μπιρμπίλη ερμηνεύει Μίκη Θεοδωράκη. Κιθάρα: Δημήτρης Φάμπας. Ορχήστρα υπό την διεύθυνση του Γιώργου Κατσαρού.

11.00 Η Σούλα Μπιρμπίλη ερμηνεύει Μίκη Θεοδωράκη. Κλασσική Κιθάρα Νότης Μαυρουδής.

12.00 Μαρίνα - Ο Μανώλης Μητσιάς τραγουδά Μίκη Θεοδωράκη. (Άλμπουμ)

Μουσική Δωματίου

14.00 Τέσσερα ποιήματα του Καβάφη. 1952. Αφηγητής: Χάρης Ανδριανός, Όμποε: Γιάννης Τσελίκας, Κλαρινέτο: Γιάννης Στραμπροβαλάκης, Κόρνο: Χριστίνα Παντελίδου, Φαγκότο: Γιώργος Φαρούγγιας.

15.00 Τέσσερις σπουδές για δύο βιλιά και τσέλο. 1952. Βιολί: Γιώργος Δεμερτζής, Δημήτρης Χανδράκης, Τσέλο: Άγγελος Λιακάκης

16.00  Χορός Ασίκικος 11 Σπουδές για σόλο βιολοντσέλο. 1989.  Άγγελος Λιακάκης.

Κονσέρτα

19.00 Ο Μίκης Θεοδωράκης ερμηνεύει την Ρωμιοσύνη του Γιάννη Ρίτσου. Live Concert.

Κύκλοι Τραγουδιών

20.00 Μαουτχάουζεν. Ιάκωβος Καμπανέλλης. Ερμηνεύουν: Στέφανος Κορκολής Σοφία Μανουσάκη.

21.00 Επιβάτης σε ποίηση  Κώστα Τριπολίτη.  Σύνθεση. 1981 Αθήνα  Παρίσι. Ερμηνεύει η Μαρία Φαραντούρη. Μουσικοί:  Λάκης Καρνέζης   Κώστας  Παπαδόπουλος Μπουζούκι.  Σαράντης Κατσάρας Πιάνο,  Στέλιος Καρύδας,  Γιώργος Καλαργάρης Κιθάρα, Γιώργος Φωστηρόπουλος.  Ηλεκ. Κιθάρα,  Ανδρέας  Ροδουσάκης Μπάσο, Γιώργος Λαβράνος Κρουστά. Μικρό Χορωδιακό σύνολο. Διεύθυνση ορχήστρας:  Μίκης Θεοδωράκης.

Συμφωνικά 

22.00 Canto Olympico. Σε ποίηση Δήμητρας Μαντά & Μίκη Θεοδωράκη. Έτος σύνθεσης: 1990.91. Ηχογράφηση: Βαγγέλης Χατζησίμος, Φραγκίσκος Βουτσίνος, Έλενα Μουζάλα Πιάνο, Συμφωνική Ορχήστρα και Χορωδία της ΕΡΤ υπό την διεύθυνση του Λουκά Καρυτινού. Διευθυντής Χορωδίας Αντώνης Κοντογεωργίου.

Η παραγγελία για τη σύνθεση ενός συμφωνικού έργου αφιερωμένου στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης (1992) έγινε στα 1990 από το IOC (International Olympic Comitee).

Ξεκινώντας τη σύνθεση από τις ιδέες του κ.Samaranch που περιέχονταν στο σενάριο που μου είχε δώσει, κράτησα μόνο το ιστορικό της διαδρομής των Αγώνων. Σκέφτηκα ότι το περιεχόμενο και η μορφή ενός έργου, που απευθύνεται σε εκατομμύρια φιλάθλους όλου του κόσμου, πρέπει να αντιστοιχούν σε απλές παραστάσεις, όσο γίνεται πιο κοντά προς το τραγούδι, που αποτελεί τη βάση της μουσικής παιδείας των σύγχρονων κοινωνιών.

Γι΄αυτό προτίμησα τη φόρμα σουίτα, δηλαδή επτά ανεξάρτητα μέρη και το περιεχόμενο τραγούδι με όσο γίνεται πιο ανάγλυφες και εύληπτες συμφωνικές επεξεργασίες. Δηλαδή κάτι που είχα κάνει, νομίζω με επιτυχία, λίγο πιο πριν (1987) με τον καινούριο συμφωνικό – μπαλετικό ΖΟΡΜΠΑ. Τόσο στο ένα όσο και στο άλλο έργο, η χρήση παλιών δοκιμασμένων μουσικών θεμάτων (και για να το πω πιο απλά, τραγουδιών μου) δεν θεωρείται, τουλάχιστον από μένα, επιστροφή, αλλά σαν μια έμπρακτη απόδειξη της πίστης μου στο τραγουδιστικό υλικό μου, που ανεξάρτητα από την επιτυχία που είχε στην εποχή που πρωτοπαρουσιάστηκε, πιστεύω ότι ένα μέρος του έχει διαχρονική αξία.

Έτσι το CANTO OLYMPICO, όπως τελικά αποφάσισα να το ονομάσω, είναι μια συμφωνική – ορατοριακή σουίτα σε επτά μέρη με τη συμμετοχή τριών σολίστ: ενός τενόρου, ενός μπάσου και ενός πιανίστα. Η χορωδία όπως και στο CANTO GENERAL, παίζει πρωταρχικό ρόλο. Και όταν λέμε χορωδία, εννοούμε ποιητικό κείμενο.

Από άποψη φιλοσοφίας και μορφής το CANTO OLYMPICO δεν στοχεύει απλά στην προβολή της παγκοσμιότητας του ολυμπιακού ιδεώδους, προσπαθεί να αποδώσει ό,τι διαχρονικό και αναλλοίωτο στην ψυχή του λαού που το δημιούργησε.

(Σημείωμα του συνθέτη για το έργο)

Mikis Theodorakis Official Radio Πρόγραμμα Πέμπτη 23 Γενάρη 2025

Φιλαρμονική του Δήμου Αθηναίων.

Πρόγραμμα 

Ερμηνίες Ξένων και Ελλήνων Τραγουδιστών - Αφιερώματα - Διασκευές 

 10.00 Ο ερωτικός Θεοδωράκης με τον Γιάννη Πάριο Live στο Λυκαβηττό. 2001

Φιλαρμονική του Δήμου Αθηναίων.

14.00 Συναυλία της Φιλαρμονικής του Δήμου Αθηναίων.

Ενορχήστρωση και Διεύθυνση Δημήτρης Μίχας.2014.

Κύκλοι Τραγουδιών 

19.00 Ραντάρ. Έτος σύνθεσης 1981. Αθήνα. Βραχάτι. Παρίσι.  Ποίηση: Κώστας Τριπολίτης. Ερμηνεύει ο Γιώργος Νταλάρας.

20.00 Διόνυσος.  Ένα σύγχρονο θρησκευτικό δράμα σε ποίηση Μίκη Θεοδωράκη. Έτος σύνθεσης 1984 Αθήνα.  Ερμηνεύει ο Θανάσης Μωραΐτης.  Συμμετέχει Χορωδία υπό την διεύθυνση του Αντώνη Κοντογεωργίου.  Ακουστική Κιθάρα Μπάμπης Λασκαράκης.  Μπάσο Νίκος Τσεσμελής, Μπουζούκι Λάκης Καρνέζης, Κώστας Παπαδόπουλος. Τσέλο Πλούταρχος Ρεμπούτσικας, Στέλιος Ταχιάτης. Φλάουτο Στέλλα Γαδέλη. Κιθάρα κλασική Στέλλα Κυπραίου. Κιθάρα μπαγλαμά Στέλιος Καρύδας. Όμποε Κλοντ Σιελιέ. Διεύθυνση ορχήστρας:  Μίκης Θεοδωράκης.

 21.00 Φαίδρα. Πόιηση Αγγελικής Ελευθερίου. Σύνθεση Αθήνα 1984. Ηχογράφηση: 1985 με τους Αλίκη Καγιανόγλου, Πέτρο Πανδή. Λαϊκή Ορχήστρα: Λάκης Καρνέζης, Κώστας Παπαδόπουλος Μπουζούκι. Κλωντ Σιελιέ Όμποε, Παναγιώτης Δράκος Φλάουτο, Στέλιος Καρύδας Κιθάρα, Μπαγλαμά. Μπάμης Λασκαράκης Κιθάρα ακουστική. Στέλλα Κυπραίου Κιθάρα κλασική. Γιάννης Σπάθας Κιθάρα Ηλεκτρική. Πλούταρχος Ρεμπούτσικάς Τσέλλο. Στέλιος Ταχιάτης Τσέλλο. Αντώνης Τουρκογιώργης Μπάσο. Νίκος Αντύπας Κρουστά. Ενορχήστρωση Διεύθυνση ορχήστρας Μίκης Θεοδωράκης.

Συμφωνικά Έργα 

22.00 Symphony No. 7  1982. Lyrics By: Yannis Ritsos, Yorgos Kouloukis. ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ: Chorus: Choeur D'Etat De Kaunas, Choeur Académique De Lettonie. Conductor: Dimitri Kitaienko. Orchestre Philharmonique De Moscou. Grand Hall of the Moscow Conservatoire on May 24, 1984.

Mikis Theodorakis Official Radio Πρόγραμμα Τετάρτη 22 Γενάρη 2025

Συνέντευξη: Σαβέρια Μαργιολά. Ρόδα Αμάραντα. 

Πρόγραμμα 

Ερμηνίες Ξένων και Ελλήνων Τραγουδιστών - Αφιερώματα - Διασκευές 

10.00  Alkmini Laucke Metallinou Songs of Mikis Theodorakis. 2019. Holger Becker Piano.

11.00 Συνέντευξη: Σαβέρια Μαργιολά. Ρόδα Αμάραντα. 

 Γιώργος Μανωλάς Βιολί. Γιούλη Σούλα Τσέλο. Δημήτρης Μαργιολάς Μπουζούκι, Μαντολίνο, Τζουρά Μπαγλαμά. Δήμος Πολυμέρης Πιάνο Ξυλόφωνο, Μεταλόφωνο. Κωνσταντίνα Χρίστου Άρπα.  Βασίλης Μαστοράκης Κλασική Κιθάρα. Μάριος Μουρμουράς Ακουστική Κλασική, Ηλεκτρική Κιθάρα. Σταύρος Καβαλιεράτος Κόντρα Μπάσο, Τρομπέτα. Σπύρος Καραμήτσος Τύμπανα.  Βασίλης Προδρόμου Μάριος Μουρμούρης & Δημήτρης Μαργιολάς Φωνητικά.  Δήμος Πολυμέρης  Εξώφυλλο. Έκδοση 2020.

Μουσική Δωματίου 

 14.00 Κουαρτέτο αρ.1  Στροφή. 1946. Νέο Ελληνικό Κουαρτέτο: Γιώργος Δεμερτζής Βιολί, Δημήτρης Χανδράκης Βιολί, Αγγέλα Γιαννάκη Βιόλα, Άγγελος Λιακάκης Τσέλο.

 15.00 Κουαρτέτο αρ.2  Το κοιμητήριο 1946. Νέο Ελληνικό Κουαρτέτο: Γιώργος Δεμερτζής Βιολί, Δημήτρης Χανδράκης Βιολί, Αγγέλα Γιαννάκη Βιόλα, Άγγελος Λιακάκης Τσέλο.

 16.00 Κουαρτέτο αρ.4  Μάζα. 1955. Νέο Ελληνικό Κουαρτέτο: Γιώργος Δεμερτζής Βιολί, Δημήτρης Χανδράκης Βιολί, Αγγέλα Γιαννάκη Βιόλα, Άγγελος Λιακάκης Τσέλο.

Κύκλοι Τραγουδιών 

 19.00 Ο Ήλιος και ο Χρόνος. 1967. Γενική ασφάλεια Μπουμπουλίνας. Ηχογράφηση:  Λυκαβηττός   "Μουσικός Αύγουστος"  1977. Ερμηνεύουν: Πέτρος Πανδής, Μαργαρίτα Ζορμπαλά, Σοφία Μιχαηλίδου, Νίκος Μητσοβολέας. Αφηγητής: Μίκης Θεοδωράκης. Ενορχήστρωση & Δ. Ορχήστρας Γιώργος Θεοδωράκης.

 20.00 Επιτάφιος. Γιάννη Ρίτσου. Έτος σύνθεσης 1958  Παρίσι.  Διασκευές για πιάνο-φωνή:  Στέφανος Κορκολής. Ερμηνεία: Σοφία Μανουσάκη. "Η ηχογράφηση, ντοκουμέντο, έγινε κατά την διάρκεια συναυλία στο Παττίχειο θέατρο Λεμεσού, στις 22 Απριλίου του 2019.

 21.00 Μυθιστόρημα σε ποίηση Γιώργου Σεφέρη. Φυλακές Αβέρωφ 1967. Ηχογράφηση: 1971 Παρίσι. Μαρία Φαραντούρη.

Συμωνικά Έργα - Αρχαίο Δράμα 

 22.00 Τέταρτη Συμφωνία."Των Χορικών" 1986 & 1987. Αθηναϊκή Συμφωνική Ορχήστρα & Χορωδιακό Σύνολο. Κική Μορφωνιού: κοντράλτο, Αλέκα Δρακοπούλου: υψίφωνος, Ντάνα Χατζηγεωργίου: βιολοντσέλο, Λήδα Τασσοπούλου: αφηγήτρια,  Έλλη Νικολαϊδη: Διεύθυνση χορωδίας,  Μουσική Διεύθυνση: Λουκάς Καρυτινός.

Mikis Theodorakis Official Radio Πρόγραμμα Τρίτη 21 Γενάρη 2025

Canto General  1972.  

Πρόγραμμα 

Ερμηνίες Ξένων και Ελλήνων Τραγουδιστών - Αφιερώματα - Διασκευές 

10.00 Μαρία Παπαγεωργίου. Μίκης Θεοδωράκης: Αλληλογραφία. Παίζουν οι μουσικοί: Μιχάλης Βρέττας Βιολί.  Σοφία ΕυκλείδουΤσέλο.  Νίκος Παπαβρανούσης Τύμπανο.  Μαρία Παπαγεωργίου Ακουστική & ηλεκτρική κιθάρα.  Σταύρος Ρουμελιώτης Ηλεκτρική κιθάρα.  Χρήστος Τόλης Πιάνο, kalimba, synths.  Ενορχήστρωση, παραγωγή Μαρία Παπαγεωργίου. 2018.

11.00 "Στους δρόμους του Μίκη" Η Καλλιόπη Βέττα ερμηνεύει Θεοδωράκη. Έτος Έκδοσης: 2015. Ενορχήστρωση Παραγωγή: Γιάννης Ιωάννου. Συμμετέχουν: Στέλα Τσάνη βιολί, Λευκή Κολοβού τσέλο, Βασίλης Παπαδόπουλος μπουζούκι, Φώτης Μυλωνάς φλάουτο, Μιχάλης Ορφανίδης τύμπανα, Γιάννης Ιιωάννου πιάνο ακορντεόν κρουστά συνθεσάϊζερ φωνητικά.

12.00 Η Μπέττυ Χαρλαύτη στον κόσμο του Μίκη Θεοδωράκη με την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ υπό τον Στάθη Σούλη. Ενορχήστρωση Διασκευή Γιάννης Μπελόνης. Συμμετέχουν: Μαρία Φαραντούρη, Zulfu Livaneli, Γιώργος Περρής. Έκδοση: 2017.

Λαϊκά Ορατόρια 

15.00 Canto General  1972.   Lyrics By  Pablo Neruda.   Narrator: Μάνος Κατράκης. Vocals: Μαρία Φαραντούρη, Πέτρος Πανδής. Bouzouki: Λάκης Καρνέζης, Χρ. Κωνσταντίνου. Choir:Εθνική Χορωδία Γαλλίας. Conductor Choir: Jacques Grimbert. Conductor, Λαϊκή Ορχήστρα: Γιάννης Διδίλης.  Engineer: Γιάννης Σμυρναίος.   Guitar: Ευάγγελος Ασημακόπουλος, Λίζα Ζώη.  Lyrics By Pablo Neruda.   Percussion: Τα Κρουστά Του Στρασβούργου.  Piano: Alberto Newman, Ντόρα Μπακοπούλου.   Composed By Conductor: Μίκης Θεοδωράκης. Ζωντανή Ηχογράφηση Στάδιο Καραϊσκάκη, Αύγουστος 1975.

Κύκλοι Τραγουδιών

19.00 Η Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν σε ποίηση Ιάκωβου Καμπανέλλη. Έτος σύνθεσης 1965. Ερμηνεύει η Μαρία Φαραντούρη. Berliner Instrumentalist.  Ενορχήστρωση: Henning Schmidt. Αθήνα Μέγαρο Μουσικής  2008.

20.00 18 Λιανοτράγουδα Της Πικρής Πατρίδας σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου. Έτος σύνθεσης: 1970 '74. Ηχογράφηση: 1973 Παρίσι. Συμμετέχουν: Μίκης Θεοδωράκης, Μαρία Φαραντούρη, Πέτρος Πανδής, Αφρόδιτη Μάνου, Αχ. Κωστούλης.

21.00 Στην Ανατολή. Ποίηση: Μιχάλη Κακογιάννη, Γιάννη Καλαμίτση, Μίκη Θεοδωράκη, Κώστα Στυλιάτη. Έτος σύνθεσης 1973. Ερμηνεύει ο Στέλιος Καζαντζίνδης. Φωνητικά: Χάρης Αλεξίου. Μπουζούκι: Λάκης Καρνέζης, Χρήστος Νικολόπουλος. Λαϊκή Ορχήστρα υπό την διεύθυνση του Μίκη Θεοδωράκη.

Συμφωνικά έργα

22.00  3η Συμφωνία. Το έργο βασίζεται στην Τρελή Μάνα του Διονυσίου Σολωμού μέρος από την Πόλη του Κωνσταντίνου. Π Καβάφη και τρείς βυζαντινούς ύμνους της Μεγάλης Παρασκευής. Έτος σύνθεσης 1980 '81 ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ: N. Belova, Svestnikov Chorus, Moscow Symphony Orchestra, Contuctor:Dmitri Kitaenko

Μίκης Θεοδωράκης, Στέλιος Καζαντζίδης - «Στην Aνατολή» Παρουσίαση Δίσκου.

 Για τους εραστές του γνήσιου λαϊκού τραγουδιού 

Απόψε στις 11.00 από το mikisradio.com &
Mikis Theodorakis Official Radio

Ένας από τους πιο αδικημένους δίσκους που πρέπει να μπει σε όλα τα ελληνικά σπίτια.

Το 1974 ο Στέλιος Καζαντζίδης ξανασυναντιέται, μετά από 13 χρόνια, από το 1961 που ηχογράφησε τα έξι θρυλικά τραγούδια του κύκλου Πολιτεία Α', με το Μίκη Θεοδωράκη. Ο δίσκος Στην Aνατολή κυκλοφορεί στις 4 Νοεμβρίου από τη Μinos, με τα τραγούδια:

1) Τα πατροπαράδοτα (α') (Στίχοι Μιχάλης Κακογιάννης) Τραγουδούν: Μίκης Θεοδωράκης - Στέλιος Καζαντζίδης

2) Τα παραθύρια ορθάνοιχτα (Μιχάλης Κακογιάννης) 

3) Στην ανατολή (Μίκης Θεοδωράκης) 

4) Μες στην ταβέρνα (Μίκης Θεοδωράκης) 

5) Άστατο πουλί (Μίκης Θεοδωράκης) 

6) Και δεν μίλησε κανείς (Γιάννης Καλαμίτσης) 

7)Τα πατροπαράδοτα (β') (Μιχάλης Κακογιάννης) Tραγουδά ο Μίκης Θεοδωράκης

8) Άπονες εξουσίες (Μιχάλης Κακογιάννης) 

9) Μ' ένα καράβι όνειρα (Κώστας Στυλιάτης) 

10) Φωτιές φωτιές (Μίκης Θεοδωράκης) 

11) Δέκα παλικάρια (Μίκης Θεοδωράκης) 

12) Βουνά σας χαιρετώ (Μίκης Θεοδωράκης)

 Η ενορχήστρωση είναι του Μίκη Θεοδωράκη και η μουσική επιμέλεια του Γιάννη Διδίλη. Δεύτερες φωνές κάνει η Χάρις Αλεξίου, ενώ μπουζούκια παίζουν ο Λάκης Καρνέζης και ο Χρήστος Νικολόπουλος, σε μια ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα προσέγγιση.

 Δυο μπουζουξήδες από διαφορετικά «στρατόπεδα»… 

 Ο Λάκης Καρνέζης, μόνιμος συνεργάτης του Θεοδωράκη και αχώριστο δίδυμο με τον Κώστα Παπαδόπουλο και ο Χρήστος Νικολόπουλος, ο οποίος τότε συνεργαζόταν με τον Καζαντζίδη. Δυστυχώς, οι υπόλοιποι μουσικοί, όπως επιτάσσουν οι συνήθειες της εποχής, δεν αναγράφονται στο εξώφυλλο… 

 Σύμφωνα με πρόσφατη μαρτυρία του Θανάση Πολυκανδριώτη στον υπογράφοντα, στο δίσκο συμμετέχει κι εκείνος, παίζοντας μπουζούκι.

 Το εξώφυλλο είναι μια εξαιρετική ζωγραφιά της Ξανθίππης Μίχα-Μπανιά. Δυο τραγούδια, Τα παραθύρια ορθάνοιχτα και Στην ανατολή κυκλοφορούν παράλληλα και σε δίσκο 45 στροφών.

 Στο εσώφυλλο υπάρχει «μυστικό» μήνυμα του Θεοδωράκη στους φοιτητές, για τους οποίους είναι γραμμένα αυτά τα τραγούδια, από το Παρίσι το Δεκέμβριο του 1973.

«…Γειτονιές και ειδικότερα γειτονιές της Αθήνας, εννοούμε το Λαό, “το χοντρό Λαό” που λέει κι ο Βάρναλης. Τους εργάτες, όλους τους εργαζόμενους, τα μπράτσα. Κι έτσι έγραψα το τραγούδι “Στην ανατολή” εμπνευσμένο από τις γειτονιές όπου έζησα και ανήκα κι εγώ. Τις λέγαμε τότε, τον καιρό της Κατοχής, Ανατολικές Συνοικίες. Εκεί ανήκα κι εγώ και εκεί δώσαμε τις μάχες ενάντια στον καινούργιο καταχτητή, τους Άγγλους ιμπεριαλιστές στα Δεκεμβριανά και εκεί πάλι θ’ αρχίσουμε σιγά σιγά την οργάνωση του Λαού και είμαι βέβαιος πως τίποτε δεν πήγε χαμένο. Είχαμε μόνο ορισμένες τακτικές ήττες, αλλά τον πόλεμο τελικά θα τον κερδίσουμε εμείς. Φάνηκε καθαρά αυτό. Η Δικτατορία δεν μπόρεσε τελικά να δαμάσει το λαό, να επηρεάσει το λαό ακόμα. Ο Λαός έμεινε ακέραιος, δοσμένος στο όραμα που του έδωσε η δικιά μας η γενιά, γενιά της Αντίστασης και το όραμα αυτό είναι η Εθνική Αναγέννηση. Ένας κυρίαρχος Λαός, αδέσμευτος, πραγματικά αφέντης στον τόπο που χτίζει όπως αυτός θέλει τη ζωή του… Ίσως λοιπόν το μυστικό που έρχεται από την Ανατολή από τις Ανατολικές Συνοικίες, που έρχεται από τον Ήλιο, που έρχεται από τη ζωή να’ ναι αυτό. Γειά χαρά και καλή αντάμωση στους δρόμους και τις συνοικίες της Αθήνας».

Eνώ για το υπέροχο ζεϊμπέκικο Μες στην ταβέρνα ο συνθέτης σημειώνει:

«Αυτό το τραγούδι έγινε σε ανάμνηση εκείνων των καιρών που γυρνάγαμε στις γειτονιές μ’ ένα γαρίφαλο κόκκινο στ’ αυτί και με κάτι άλλο στην κωλότσεπη. Οι γειτονιές ήταν πάντα το φρούριο του Λαού το φρούριο της Ελεύθερης Αθήνας. Και είμαι βέβαιος πως το τέλος των τυράννων θα έρθει όταν ενωθεί η φοιτητική πρωτοπορία μαζί με τις αδούλωτες γειτονιές της Αθήνας.»

 H σύνθεση της μουσικής καθώς και των ποιημάτων του συνθέτη γίνονται κατά τη διάρκεια της περιοδείας του το 1973 στη Βόρεια Αμερική και το Μεξικό, λίγο πριν τα θλιβερά γεγονότα στο Πολυτεχνείο. Τα τραγούδια Μες στην ταβέρνα, Δέκα παλικάρια, Βουνά σας χαιρετώ και Στην ανατολή ηχογραφούνται, σε πρώτη εκτέλεση, το 1974 με τη φωνή και το πιάνο του Μίκη Θεοδωράκη στην Αμερική, για το δίσκο Νέα Τραγούδια (New Songs - Paredon records).

 Για την ιστορία αναφέρουμε πως οι στίχοι των τραγουδιών Και δεν μίλησε κανείς και Μ’ ένα καράβι όνειρα μελοποιούνται από τους Γ. Κυριαζή και Αρ. Καπετανάκη αντίστοιχα, για το διαγωνισμό νέων στιχουργών που οργανώνει το περιοδικό Ταχυδρόμος το 1974. Στο δίσκο που κυκλοφορεί εκείνη τη χρονιά από την Columbia με τίτλο Ο Χρυσός Δίσκος - 1974, τα ερμηνεύει ο Μανώλης Μητσιάς.

 Το 1978, ο Θεοδωράκης ηχογραφεί το Άστατο πουλί με τη Μαργαρίτα Ζορμπαλά, στο δίσκο Ταξίδι Μέσα Στη Νύχτα», προσθέτοντας κι ένα refrain… «Ανατολή σε λέγανε κι άγγελοι σε νταντεύανε…»

 Ο Θεοδωράκης και ο Καζαντζίδης στις καλύτερες τους στιγμές. Λαϊκά τραγούδια, όπως οι Άπονες εξουσίες, Τα παραθύρια ορθάνοιχτα, Μες στην ταβέρνα και μόνο αυτά είναι αρκετά για να ξεχωρίσει ο δίσκος. Ξεχωρίζει επίσης το, μοναδικό στη δισκογραφία, ντουέτο Θεοδωράκη - Καζαντζίδη στα Πατροπαράδοτα Α’, με το οποίο ξεκινά ο δίσκος... Αλλά και η εισαγωγή στα Πατροπαράδοτα Β’, με το μπουζούκι να παίζει τη μελωδία την πρώτη φορά στις χαμηλές και τη δεύτερη στις ψηλές νότες και τον «επιβλητικό» τρόπο ερμηνείας του Μίκη: «Βάρα πενιά, να τιναχτούν τα λόγια από τα στήθια…»

 Ο δίσκος κυκλοφορεί, δυστυχώς, μες στην πληθώρα των εκδόσεων των νέων έργων, αλλά και των επανεκδόσεων των παλιότερων έργων του Θεοδωράκη και «θάβεται» ακόμα και από την εταιρεία που τον εκδίδει. Σε συνέντευξή του στο Λυκούργο Κομίνη το 1995 στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ, ο συνθέτης δηλώνει πως οι ίδιοι οι άνθρωποι της εταιρείας περνούσαν από τα δισκάδικα και μάζευαν τους δίσκους… Ενώ σε συνέντευξή του στον υπογράφοντα το 2007, για το περιοδικό Πολίτης Κ, αναφέρει πως:

 «Ξανασμίξαμε με τον Στέλιο στα 1974, στην Ανατολή και εκεί που όλοι περίμεναν το μεγάλο ΜΠΑΜ, ο δίσκος πήγε… άπατος. Τι να συνέβη άραγε; Εγώ πάντως έμαθα μετά από την εταιρία ΜΙΝΩΣ ότι οι πλασιέ της είχαν εντολή να πνίγουν τις παραγγελίες για το νέο δίσκο. Έτσι μόνο εξηγείται το γεγονός, γιατί και ο Στέλιος κανονικά, ύστερα από σιωπή ετών θα έπρεπε να κάνει φοβερές πωλήσεις αλλά κι εγώ τότε πουλούσα εκατοντάδες χιλιάδες, οπότε θα έπρεπε κι οι δυο μαζί να σπάσουμε όλα τα ρεκόρ, μιας και τα τραγούδια ήταν λαϊκά, ο δε Καζαντζίδης υπέροχος… Τώρα, μετά 32 χρόνια θα ξανακουστούν από την Γλυκερία τέσσερα τραγούδια από την Ανατολή και θέλω να μου πείτε πώς ήταν δυνατόν τέτοια τραγούδια και μάλιστα με την φωνή του Καζαντζίδη να μην πάνε κατ’ ευθείαν στον λαό από τον πρώτο κιόλας μήνα. Είπαμε όμως. Εταιρείες είναι αυτές, που με τα καμώματά τους καταφέρανε να βγάλουν από τη μέση το γνήσιο ελληνικό τραγούδι.

 Η εξήγηση που δίνω εγώ είναι πρώτα πολιτική και μετά οικονομική (STAR SYSTEM). Στα 1974, ο Κίσινγκερ δημοσίευε την οδηγία του που έλεγε περίπου ότι για να εξουδετερωθεί αυτός το “ατίθασος λαός” που με τον αντιαμερικανισμό του στέκεται εμπόδιο στα σχέδιά μας, πρέπει να χτυπηθεί στο πιο ευαίσθητο σημείο του, δηλαδή στον Πολιτισμό του. Τι να εννοούσε άραγε τότε ένας ξένος, στα 1974, με την λέξη “Πολιτισμός”; Την αρχαία Ελλάδα, την ελληνική λογοτεχνία ή τους δημοτικούς χορούς; Ήταν η εποχή που οι Έλληνες μέσα κι έξω από την Ελλάδα είχαν για πολεμική σημαία στον αγώνα τους κατά της Χούντας και των Αμερικανών το ζωντανό τραγούδι εκείνης της εποχής.

 Τα στάδια σε όλο τον κόσμο -και μέσα στις ΗΠΑ- γέμιζαν με Έλληνες και ξένους που το τραγούδι τους φλόγιζε και τους εμψύχωνε με ένα σύνθημα: Κάτω η Χούντα. Και όχι μόνο η Χούντα στην Ελλάδα (αλλά και στην Ισπανία, Πορτογαλία, Τουρκία, Ιράν, Παλαιστίνη, Αργεντινή, Βραζιλία, Βολιβία, Χιλή. Παντού όπου πηγαίναμε, ανέβαιναν εκπρόσωποι της κάθε χώρας να καταγγείλουν τις αμερικανόδουλες χούντες. Και στη συνέχεια, μετά το 1974, όχι μόνο εγώ αλλά και άλλοι Έλληνες συνθέτες γεμίζαμε για πολλά χρόνια τα στάδια στην ίδια γραμμή δηλαδή με στόχο τους Αμερικανούς. Αν δει κανείς ψυχρά και αντικειμενικά τον δικό μου ρόλο ως συνθέτη αλλά και ως πολίτη και ως πολιτικού-αντιστασιακού-αντιαμερικανού, είμαι βέβαιος ότι θα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι είχα γίνει ένας από τους κύριους στόχους των Αμερικανών και των φίλων τους στη χώρα μας. Και ποια ήταν η δική μου αχίλλειος πτέρνα; Το τραγούδι! Σ’ αυτή τη γραμμή νομίζω ότι στοιχήθηκαν όχι μόνο οι Εταιρείες Δίσκων, τα Ραδιόφωνα και οι Τηλεοράσεις (Κρατικές και Ιδιωτικές), τα κρυφο-αμερικανόφιλα κόμματα, ο Τύπος, η πλειοψηφία των πολιτικών, το Ελληνικό Κράτος και τα όργανά του, αλλά δυστυχώς και όλοι οι Star τραγουδιστές, από τους οποίους όσοι συνεργάστηκαν περιστασιακά μαζί μου, το έκαναν για άλλοθι και για να ρίξουν στάχτη στα μάτια του κόσμου.»

 Το 1981 στη Μουσική Βραδιά του Γιώργου Παπαστεφάνου στην ΕΡΤ ο Στέλιος Καζαντζίδης υπόσχεται μεγάλες λαϊκές συναυλίες με το Χάρρυ Κλυνν. Συμπεριλαμβάνει δε, τις Άπονες εξουσίες μεταξύ των 6 τραγουδιών που επιλέγει για να τραγουδήσει στην εκπομπή… Ο ήχος όμως, σ’ αυτό το κομμάτι βγαίνει « Play - back ». Αυτή η ηχογράφηση από την τηλεόραση, η εγγραφή δηλαδή του 1974 από το δίσκο, με την κακή ποιότητα του τηλεοπτικού ήχου, χρησιμοποιείται το 1993 σε μια συλλογή με τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, που εκδίδει η εταιρεία MBI και μάλιστα με την ένδειξη «Ανέκδοτη ηχογράφηση»… O ι Άπονες εξουσίες δίνουν τον τίτλο σε ολόκληρο το διπλό δίσκο.

 Το 1993 στην εκπομπή του Θανάση Λάλα, Στη Φάρμα Των Ανθρώπων στην τηλεόραση του ΣΚΑΙ, ο Θεοδωράκης με τον Καζαντζίδη ανταμώνουν τυχαία στο τηλεοπτικό στούντιο και τραγουδούν με μια κιθάρα, χωρίς πρόβα, τις Άπονες εξουσίες και το Σαββατόβραδο. Υπόσχονται τότε μια μεγάλη συναυλία μ' αυτά τα τραγούδια… Δυστυχώς αυτό δε γίνεται ποτέ… 

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

 

Θανάσης Γιώγλου

Mikis Theodorakis Official Radio Πρόγραμμα Δευτέρα 20 Γενάρη 2025

Πρόγραμμα 

Ερμηνίες Ξένων και Ελλήνων Τραγουδιστών - Αφιερώματα - Διασκευές 

 9.30 Mythos 90 Μια σύγχρονη ματιά σε μερικές από τις σπουδαιότερες στιγμές του μεγάλου συνθέτη, από τους Aural Fragment. Συμμετέχουν: Μάνια Βλαχογιάννη, Νίκος Κουλούρης, Δημήτρης Κοντονής. 

10.00 Φεγγάρι μάγια μού 'κανες. Μανώλης Μητσιάς 14 Ζεϊμπέκικα του Μίκη Θεοδωράκη. Έτος έκδοσης: 2017

11.00 Μίκης Θεοδωράκης & Βίκυ Λέανδρος: Τραγούδι Αλλιώτικο. Συμμετέχει η Καμεράτα Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής. 2003

12.00 100 Χρόνια Σινεμά, Αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη. Metropole Orchestra της Ολλανδίας υπό την διεύθυνση του Dick Bakker, σολίστ Γιώργος Νταλάρας.  Ενορχήστρωση  Κώστας Γανωσέλης, συμμετείχαν οι σολίστες  Λάκης Καρνέζης και Κώστας Παπαδόπουλος.

Τραγούδι Ποταμός - Μετασυμφωνική Μουσική

14.00  Κατάσταση Πολιορκίας 1967 '68  Σε ποίηση Ρένας Χατζηδάκη. Ηχογράφηση: 1969  από το  Roundhouse του Λονδίνου. Μαρία Φαραντούρη, Αντώνης Καλογιάννης. Ενορχήστρωση: Γιάννης Μαρκόπουλος. Διεύθυνση Ορχήστρας: Εύδωρος Δημητρίου.

Κύκλοι Τραγουδιών

19.00 Ο Ήλιος και ο Χρόνος 1967. Διασκευή Rainer Kirchmann 1999. Ερμηνεύoυν η Μαρία Φαραντούρη και ο Μίκης Θεοδωράκης.  Παίζουν οι μουσικοί: R. Kirchmann  πιάνο  ηλεκτρ. κιθάρα φυσαρμόνικα  μαντολίνο,  Christain Sadè  τρομπέτα τούμπα  πιάνο programming,  Γ. Ζώτος  ακουστική  κιθάρα ούτι  ηλεκτρική κιθάρα  μπουζούκι  φωνητικά,  Γ. Ψυρράκης  σαξόφωνο  κρουστά, Θ. Ζώτος  κρουστά, φωνητικά.

«Στις 21 Αυγούστου πιάστηκα στο Χαϊδάρι. Στο τέταρτο πάτωμα στην οδό Μπουμπουλίνας, στο κελί αρ. 4, περίμενα το μαρτύριο και το θάνατο. Στις 4 Σεπτεμβρίου μου έφεραν χαρτί και μολύβι. Τότε έγραψα 32 ποιήματα. Τις προηγούμενες νύχτες τις πέρασα άγρυπνος με την πλάτη κολλημένη στον τοίχο, περιμένοντας από στιγμή σε στιγμή να με πάρουν για το μαρτύριο ή για την εκτέλεση….”

  21 Αυγούστου 1967, ο Μίκης συλλαμβάνεται απο τον αρχιβασανιστή Μπάμπαλη. Ακολουθεί “το ίδιο τροπάρι το γνωστό”… απομόνωση στην Μπουμπουλίνας, φυλακές Αβέρωφ, νοσοκομείο, κατ’ οίκον περιορισμός, Ζάτουνα Αρκαδίας, στρατόπεδο Ωρωπού… Το σκίτσο, καμωμένο το 1975, είναι απο σχολικό βιβλίο Λυκείου της Σουηδίας με τίτλο Dikter för vår tid – Ποιήματα του καιρού μας. Κοσμεί την αρχή του κεφαλαίου “Με τα ποιήματα ως όπλα”. Ποιήματα και τραγούδια του Νερούδα, της Γαλλικής και της Ρώσικης επανάστασης, του Βιετνάμ, της Χιλής…

20.00  Χαιρετισμοί. Σε ποίηση  Αγγελικής Ελευθερίου, Γιάννη Θεοδωράκη, Μίκη Θεοδωράκη. Έτος σύνθεσης: 1978 ' 81 Αθήνα , Βραχάτι, Παρίσι. Ερμηνεύει η Δήμητρα Γαλάνη, συμμετέχει η Χορωδία της Τερψιχόρης Παπαστεφάνου.

21.00  Επιβάτης. Ποίηση Κώστας Τριπολίτης. Έτος σύνθεσης 1981. Μαργαρίτα Ζορμπαλά, Γιάννης Μπογδάνος. Ενορχήστρωση διεύθυνση ορχήστρας Τάσος Καρακατσάνης.

Συμφωνικά Έργα

22.00  Symphonie No. 2.  Για παιδική χορωδία, σόλο πιάνο και ορχήστρα.  1980-81 "Le Chant de la Terre" Poetry: Mikis Theodorakis

«Αυτό το δέντρο δεν το λέγανε υπομονή» 9.00

09.00 «Αυτό το δέντρο δεν το λέγανε υπομονή»

Τα τραγούδια, όπως μεταδόθηκαν από την εκπομπή της Έφης Πουλοπούλου. Νέο mastering Νίκος Θεοδωράκης 

Την περίοδο 1974 – 1975 ανέβηκε στο θέατρο «Κάβα» της οδού Σταδίου, από τον θίασο του Νίκου Χατζίσκου και της Τιτίκας Νικηφοράκη το έργο του θεατρικού συγγραφέα και ηθοποιού Νότη Περγιάλη «Αυτό το δέντρο δεν το λέγανε υπομονή», με τη μουσική και τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, πάνω σε στίχους του Περγιάλη, που ερμήνευσαν η Χάρις Αλεξίου, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου και ο Κώστας Σμοκοβίτης, ενώ συμμετείχε ο βαρύτονος Θεόδωρος Δημήτριεφ και χορωδία αποτελούμενη από τα μέλη του θιάσου.

Η σκηνοθεσία ήταν του Νίκου Χατζίσκου, η χορογραφία της Τατιάνας Βαρούτη – Μαμάκη, η σκηνογραφία Περικλή Δουραμάνη. Έπαιξαν οι ηθοποιοί: Τάκης Καραθανάσης, Περικλής Παναγιωτόπουλος, Νίκος Χατζίσκος, Αντώνης Ξενάκης, Μάκης Πανώριος, Νίκος Νικολαΐδης, Τιτίκα Νικηφοράκη, Αιμίλιος Μεσίδης, Όλγα Νικαρούδη, Κατερίνα Βανέζη, Άννα Βανέζη, Αλέκα Γεωργίου, Καίτη Σάββα, Μαρία Φωκά, Ρένα Γκριέλλα, Πάρις Πατριαρχέας, Νίκος Νικολαΐδης, Κυριάκος Βρόντης και Σπύρος Τζερμπίνος.

Δυστυχώς τα τραγούδια από «Το δέντρο που δεν το λέγανε υπομονή» αν και ηχογραφήθηκαν εκείνη την εποχή, δεν κυκλοφόρησαν σε δίσκο ποτέ. Μονάχα το συγκλονιστικό «Μπλόκο της Καισαριανής» «δραπέτευσε» και το 1977 βρήκε θέση, σε διαφορετική εκτέλεση χωρίς τη χορωδία που συνοδεύει τη Χαρούλα Αλεξίου, στον διπλό προσωπικό της δίσκο «24 τραγούδια» που κυκλοφόρησε από τη Minos. Επίσης, ανάμεσα στα τραγούδια ήταν και ο «Λεβέντης», που πρωτογραγούδησε η Μαρία Δημητριάδη το 1971 στα «Τραγούδια του αγώνα» κι ακούστηκε εδώ σε νέα ηχογράφηση με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου.

Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω ποιοι μουσικοί έπαιξαν στην ηχογράφηση, πόσα ακριβώς ήταν τα τραγούδια, ούτε τους λόγους που παρέμειναν ακυκλοφόρητα. Ωστόσο στα μέσα της δεκαετίας του ’80 μεταδόθηκαν σε μια εκπομπή της Έφης Πουλοπούλου στο Δεύτερο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, με καλεσμένο τον Νότη Περγιάλη. Τα τραγούδια διατηρήθηκαν στο αρχείο της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και τα τελευταία δέκα – δεκαπέντε χρόνια επανήλθαν μέσα από διάφορες εκπομπές του Δευτέρου Προγράμματος.

Οι τίτλοι των τραγουδιών μπήκαν «αυθαίρετα» από τον γράφοντα:

1) Ένα σακάκι μπαλωμένο – Χάρις Αλεξίου

2) Μαράθηκαν τα δέντρα – Χάρις Αλεξίου

3) Σ’ αυτό τον κόσμο τον πικρό – Κώστας Σμοκοβίτης & Χορωδία

4) Για κάνε πέτρα την καρδιά σου – Βασίλης Παπακωνσταντίνου & Χορωδία

5) Το μπλόκο της Καισαριανής – Χάρις Αλεξίου & Χορωδία

6) Αυτό το δέντρο δεν το λέγανε υπομονή - Θεόδωρος Δημήτριεφ / Αφήγηση Νότης Περγιάλης

7) Ο λεβέντης – Βασίλης Παπακωνσταντίνου & Χορωδία

8) Μαράθηκαν τα δέντρα – Χάρις Αλεξίου (φινάλε)

                                                   Θανάσης Γιώγλου 

Mikis Theodorakis Official Radio Πρόγραμμα Παρασκευή 17 Γενάρη 2025

 

Λάκης Καρνέζης 

Πρόγραμμα 

Ερμηνίες Ξένων και Ελλήνων Τραγουδιστών - Αφιερώματα 

10.00 Η Ειρήνη Παππά τραγουδά Μίκη Θεοδωράκη.

11.00 Η Ντόρα Γιαννακοπούλου ερμηνεύει Θεοδωράκη.

12.00 Lakis Karnezis. Astrid Hellesen. Unn Vibeke Hol.
Συναυλία Αφιέρωμα στον Μίκη θεοδωράκη στο Όσλο της Νορβιγίας από τον Λάκη Καρνέζη και την Άστρι Χέλεσεν.

Κονσέρτα - Μουσική Δωματίου

14.00 11 Πρελούδια 1947.   Πιανιστικά Άπαντα.  Πιάνο: Τατιάνα Παπαγεωργίου.

15.00 Μικρή Σουίτα 1954 Πιανιστικά Άπαντα  Τατιάνα Παπαγεωργίου.

16.00  1943-20-Waltz in C major - 1942 Minuet in A major - 1943 Fantasia in g minor.
Πιανιστικά Άπαντα.  Πιάνο: Τατιάνα Παπαγεωργίου.

Κύκλοι Τραγουδιών

 19.00 Επιτάφιος. Ποίηση: Γιάννης Ρίτσος. Έτος Σύνθεσης 1958 Παρίσι. Η Νένα Βενετσάνου τραγουδά Μίκη Θεοδωράκη, στο πιάνο η Έλενα Μουζάλα.

20.00 Οκτώβρης '78 Ποίηση: Γιάννης Θεοδωράκης, Τάσος Λειβαδίτης, Δημήτρης Χριστοδούλου, Λευτέρης Παπαδόπουλος, Ερρίκος Θαλασσινός. Ερμηνεύει ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης. Μπουζούκι: Λάκης Καρνέζης Κώστας Παπαδόπουλος.  Λαϊκή Ορχήστρα υπό την διεύθυνση του Μίκη Θεοδωράκη.

21.00 Οι γειτονιές του κόσμου. Λαϊκό Ορατόριο.  Ποίηση & Απαγγελιά: Γιάννης Ρίτσος. Έτος σύνθεσης 1978 Αθήνα & Omsk Σιβηρίας. Ηχογράφηση: Μαρία Φαραντούρη, Γιάννης Θωμόπουλος, Χορωδία Τερψιχόρης Παπαστεφάνου. Συμμετέχουν: Τάσος Διακογιώργης Σαντούρι, Χρήστος Κωνσταντίνου Μπουζούκι, Φίλιππος Τσεμπερούλης Κλαρίνο. και Λαϊκή Ορχήστρα υπό την διεύθυνση του Μίκη Θεοδωράκη.

Συμφωνικά Έργα

22.00 Πρώτη Συμφωνία 1948 & 1953.  Κρατική ορχήστρα Αθηνών.  Μουσική Διεύθυνση: Ηλίας Βουδούρης. Ζωντανή Ηχογράφηση:  Μέγαρο Μουσικής 2005. Συμφωνική Μουσική ΙΙ

Mikis Theodorakis Official Radio Πρόγραμμα Πέμπτη 16 Γενάρη 2025

Πρόγραμμα 

Ερμηνίες Ξένων και Ελλήνων Τραγουδιστών - Αφιερώματα 

10.00 Κράτησα τη ζωή μου του Μίκη Θεοδωράκη. 2015.  Γιώργος Νταλάρας, Ελεονώρα Ζουγανέλη, Μίλτος Πασχαλίδης.

11.00 Μίκης Θεοδωράκης: Η Ντόρα Γιαννακοπούλου ερμηνεύει Θεοδωράκη.

Κονσέρτα - Μουσική Δωματίου

14.00 Συρτός Χανιώτικος για πιάνο και κρουστά (1952)  Πιανιστικά Άπαντα  Τατιάνα Παπαγεωργίου

15.00 Σουίτα Μπαλέτου "Αλέξης Ζορμπάς".1988. μεταγραφή για Πιάνο - Πιανιστικά Άπαντα. Τατιάνα Παπαγεωργίου

16.00 Symphonietta 1947. International Frankfurt Chamber Orchestra conducted by Mikis Theodorakis. Henning Schmiedt as the pianist.

17.00 Adagio for flute, clarinet, trumpet and string orchestra. Flute:Polina Ivanova. Clarinet:Vadim Bondarenko. Trumpet:Gennadi Nikonow. Orchestra:St.Petersburg State Capella Symphony Orchestra.Capella Concert Hall. Composed, Conductor: Mikis Theodorakis. "Dedicated To The Victims Of The Bosnian War"

Κύκλοι Τραγουδιών

19.00 Μπαλάντες σε ποίηση  Μανώλη Αναγνωστάκη. Ερμηνεύουν Μαρία Φαραντούρη, Πέτρος Πανδής. Κρατική Ορχήστρα Ελληνικής Μουσικής. Ενορχήστρωση & διεύθυνση ορχήστρας Σταύρος Ξαρχάκος.

20.00 Τα Λυρικά σε ποίηση Τάσου Λειβαδίτη. Σύνθεση 1976 Αθήνα. Ερμηνεύει ο Συνθέτης ηχογράφηση από Β' Μουσικό Αύγουστο το 1977 με τους μουσικούς: Βασίλη Τενίδη Κιθάρα, Σωτήρη Ταχιάτη Βιολοντσέλο, Ανδρέα Ροδουσάκη Κοντραμπάσο, Γιώργο Θεοδωράκη Κρουστά, Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου Πιάνο.

21.00  Της Εξορίας. Έτος Έκδοσης 1976.  Ποίηση: Πάνος Λαμψίδης, Γιάννης Νεγρεπόντης, Μανώλης Αναγνωστάκης, Τάσος Λειβαδίτης, Μίκης Θεοδωράκης.  Ερμηνεύει ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου.

Συμφωνικά Έργα

22.00 Αποκάλυψη. Ωδή στον Μπετόβεν. 1945. Για ορχήστρα εγχόρδων, αφηγητή και χορωδία. Αφηγητής: Νίκος Καραθάνος, Χορωδία των μουσικών συνόλων του Δήμου Αθηναίων υπό τη διεύθυνση του Σταύρου Μπερή και οι Μουσικοί της Καμεράτας, Ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής υπό τη διεύθυνση του Γιώργου Πέτρου.

Mikis Theodorakis Official Radio Πρόγραμμα Τετάρτη 15 Γενάρη 2025

Πρόγραμμα 

Ερμηνίες Ξένων και Ελλήνων Τραγουδιστών - Αφιερώματα 

10.00 Μίκης Θεοδωράκης Μια ζωή Ελλάδα - Συμμετέχουν: Καλλιόπη Βέττα, Αλέξανδρος Χατζής, Λένα Αλκαίου, Μαρία Σουλτάτου, Λένα Αλκαίου, Σία Κοσκινά.

11.00 Ο Λάκης Χαλκιάς ερμηνεύει Μίκη Θεδωράκη συμμετέχει η Λαϊκή Ορχήστρα Μίκης Θεοδωράκης.

12.00 Άγιος ο Έρωτας. Ο Μανώλης Μητσιάς ερμηνεύει Μίκη Θεοδωράκη.

Κονσέρτα 

14.00  Concerto pour Piano et Orchestre. 1957΄58.   Πιάνο: Έλενα Μουζάλα, Κρατική Ορχήστρα Αθηνών.  Λουκάς Καρυτινός. 1992.

15.00  Adagio 1993. Kirsten Ecke Harfe, Mitteldeutsche Kammerphilharmonie, Stefanos Tsialis. Publications 2004.

Κύκλοι Τραγουδιών

18.00 Μαουτχάουζεν. Ιάκωβος Καμπανέλλης.Ηώδειο 1992 Νένα Βενετσάνου, Ο.Σ.Μ της Έρτ, διεύθυνση Μίκης Θεοδωράκης.

19.00 18 Λιανοτράγουδα Της Πικρής Πατρίδας σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου. Έτος σύνθεσης: 1970 '74. Συμμετέχουν: Μαρία Δημητριάδη, Ελένη Βιτάλη, Κώστας Καμένος, Σταύρος Παπασπαράκης, Σάνια Κρυστάλη. Ενορχήστρωση και διεύθυνση Λαϊκής Ορχήστρας: Τάσος Καρακατσάνης.

20.00  Χριστόφορος Κολόμβος. Ποίηση: Νίκος Kαζαντζάκης. Έτος Σύνθεσης 1975. Ερμηνεύει ο Πέτρος Πανδής,  συμμετέχει η ηθοποιός Άννα Μακράκη.

21.00  Ταξίδι μέσα στη νύχτα. 1976 / 78. Συμμετέχουν: Μαργαρίτα Ζορμπαλά, Λάκης Καρνέζης & λαϊκή ορχήστρα υπό την Διεύθυνση του Μίκη Θεοδωράκη.

Συμφωνικά Ορατόρια 

22.00 Κατά Σαδδουκαίων. 1983. Καντάτα σε επτά μέρη για τενόρο, βαρύτονο, μπάσο, αφηγητή, χορωδία και ορχήστρα.  Σε Ποίηση:  Μιχάλη  Κατσαρού. Συμμετέχουν: Friedrich Wilhelm Junge  Sprecher, Joachim Vogt  Tenor, Hermann Christian Polster Bass, Jürgen Freier Bariton, Rundfunkchor Berlin, Berliner Sinfonie Orchester, Hans-Peter Frank.

Μιχάλης Κατσαρός, Κατά Σαδδουκαίων (1953)

Μια εισαγωγή

«Και συ λοιπόν στέκεσαι έτσι βουβός με τόσες παραιτήσεις από φωνή από τροφή από άλογο από σπίτι στέκεις απαίσια βουβός σα πεθαμένος: Ελευθερία ανάπηρη πάλι σου τάζουν». (Μιχάλης Κατσαρός, ‘Υστερόγραφο’).

Ο Μιχάλης Κατσαρός, στην ποιητική του συλλογή που φέρει τον τίτλο ‘Κατά Σαδδουκαίων’ ανάγει την ποίηση σε ‘εργαλείο’ καταδίκης της κάθε εξουσίας και των εξουσιαστικών σχέσεων, σε γραπτή ‘μορφή’ που προσλαμβάνει τα χαρακτηριστικά μίας εν δυνάμει εξέγερσης των λέξεων και των σωμάτων, γράφει ο Σίμος Ανδρονίδης στο Νόστιμον Ήμαρ και συνεχίζει:

“Η ποιητική του πράξη διακρίνεται για την ευθύτητα και την αμεσότητα της, για την εν συνόλω συγκρότηση του γίγνεσθαι ως πεδίου μάχης, για την ίδια την εννοιολόγηση του ως ‘πεδίου’ που διαπερνάται από στάσεις, πράξεις, αφηγήσεις, μύθους και συμβάντα.

Πραγματικά, η ποίηση ή αλλιώς η ‘κατά σαδδουκαίων’ αλλαγή συμπυκνώνει και συμβολίζει όχι τις νόρμες του καθημερινού αλλά τις νόρμες του κατά ποιητή αναγκαίου: αυτού που υποκρύπτεται «υπόγεια» και «χαμηλόφωνα», αυτού του συλλογικού υποκειμένου που ως «σώμα» δύναται να προκαλέσει τεκτονικές αλλαγές…

Ο ποιητής Μιχάλης Κατσαρός, ο ποιητής που διαμορφώνει την ονειρική του ύλη σε μπαρούτι, δεν απομακρύνεται από την πόλη και τα τείχη της, από τις τάξεις των πολλών στρατιωτών δια τις εις άτοπον απαγωγής. Αντιθέτως, η απομάκρυνση του είναι το αποτέλεσμα της ‘κτήσης’ του συστατικού και ουσιαστικού λόγου, της διαρκούς επιστροφής στην ιστορία όχι ως μύθο αλλά ως βιωμένη, βίαιη και αιματηρή πραγματικότητα: «για τούτο παρέμεινα με τα κουρέλια μου όπως με γέννησε η Γαλλική επανάσταση όπως με γέννησε η απελευθέρωση των νέγρων όπως με γέννησες μάνα μου Ισπανία ένας σκοτεινός συνωμότης»

…ο Μιχάλης Κατσαρός «ανοίγει το δρόμο», και ως ποιητής αλλά και ως »δηλωμένος σκεπτόμενος» που απευθύνεται στην ποίηση, στην ποίηση που τη βιώνει ως αίσθηση «αποκάλυψης», αφύπνισης στο ίδιο του το σώμα. Και μόνο μία λέξη που περικλείει πολλές έννοιες θα αρκούσε για να προσδιορίσει το ποιητικό του πράττειν. Η λέξη Αντισταθείτε. Αντισταθείτε στα μικρά και στα μεγάλα, αυτή είναι η διαρκής προτροπή του.

«Αντισταθείτε πάλι σ’ όλους αυτούς που λέγονται μεγάλοι στον πρόεδρο του Εφετείου αντισταθείτε στις μουσικές τα τούμπανα και τις παράτες σ’ όλα τα ανώτερα συνέδρια που φλυαρούνε πίνουν καφέδες σύνεδροι συμβουλατόροι σ’ όλους που γράφουν λόγους για την εποχή δίπλα στη χειμωνιάτικη θερμάστρα στις κολακείες τις ευχές τις τόσες υποκλίσεις από γραφιάδες και δειλούς για το σοφό αρχηγό τους». Αυτό είναι το νόημα που προκύπτει από την ποίηση του Μιχάλη Κατσαρού, από την ‘κατά σαδδουκαίων’ συλλογή.»

Mikis Theodorakis Official Radio Πρόγραμμα Τρίτη 14 Γενάρη 2025

Πρόγραμμα 

Ερμηνίες Ξένων και Ελλήνων Τραγουδιστών - Αφιερώματα 

10.00 Ο Γιάννης Πουλόπουλος τραγουδά Μίκη Θεοδωράκη.

11.00 Φεγγάρι, μάγια μού 'κανες. Ο Μανώλης Μητσιάς ερμηνεύει 14 Ζειμπέκικα του Μίκη Θεοδωράκη.

Ο Μανώλης Μητσιάς, στον δίσκο «Φεγγάρι, μάγια μου 'κάνες», ερμηνεύει δεκατέσσερα σπουδαία δημιουργήματα του Θεοδωράκη, όλα στο ρυθμό του «χορού των χορών», το ζεϊμπέκικο. Η φωνή του μας ταξιδεύει σε στίχους του Τάσου Λειβαδίτη («Σαββατόβραδο», «Βρέχει στη φτωχογειτονιά»), του Γιάννη Ρίτσου («Μέρα Μαγιού μου μίσεψες»), του Ερρίκου Θαλασσινού («Φεγγάρι, μάγια μου 'κανες»), των Χρήστου Κολοκοτρώνη, Δημήτρη Χριστοδούλου και Μιχάλη Κακογιάννη αλλά και σε στίχους του Μίκη Θεοδωράκη. Κάθε τραγούδι μια ιστορία, η οποία σημάδεψε τις χαρές, τις λύπες και τις ελπίδες μιας ολόκληρης γενιάς μέσα από τις σπουδαίες ερμηνείες του παρελθόντος. Ο Μανώλης Μητσιάς προτείνει τη σημερινή προσέγγιση αυτού του διαχρονικού ρεπερτορίου, με συνοδοιπόρους το μαέστρο και ενορχηστρωτή Γιώργο Παγιάτη, καθώς και κορυφαίους μουσικούς.

12.00 Άγνωστα  δισκάκια 45 στροφών από την Music-Box

Κονσέρτα 

14.00 Sinfonietta for Flute, Piano and String Orchestra. Soloist: Ðive Franetović-Kušelj, Flute Croatia & Dino Mastroyiannis, Piano Greece.The Dubrovnik Symphony Orchestra conducted by Nicholas Milton Australia. Live recording at the Rector's Palace "Atrium" - 07.10.2004

15.00 Οιδίπους Τύραννος. Ωδή για ορχήστρα εγχόρδων.1947-1958. Ηχογράφηση: Με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών υπό την διεύθυνση του Ηλία Βουδούρη από το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το 2005.  I Andante sostenuto, II Poco meno, III Tempo Primo, IV Poco a poco piu mosso, V Piu animato, VI Tempo primo ma poco piu mosso.

Κύκλοι Τραγουδιών 

19.00  Ένας όμηρος. Σουίτα για φωνή και ορχήστρα από το δραματικό έργο The Hostage. Ποίηση Brendan Behan, μετάφραση Βασίλη Ρώτα. Σύνθεση 1961 Παρίσι. Ερμηνεία και Διεύθυνση ορχήστρας Μίκης Θεοδωράκης. Ηχογράφηση 1962.

20.00 Μπαλάντες σε ποίηση Μανόλη Αναγνωστάκη. Σύνθεση 1973 '74. Παρίσι. Ηχογράφηση: 1975 Αθήνα.  Ερμηνεύουν: Μαργαρίτα Ζορμπαλά, Πέτρος Πανδής. Μπουζούκι: Χρήστος Νικολόπουλος, Θανάσης Πολυκανδριώτης. Πιάνο, Ενορχήστρωση Γιάννης Διδίλης.

21.00 Για τον Αλέκο Παναγούλη. Τα τραγούδια του αγώνα. 1969 '70 Βραχάτι, Ζάτουνα, Στρατόπεδο Ωρωπού & Λονδίνο. Ηχογράφηση: 1971 Λονδίνο, Ερμηνεύουν: Μίκης Θεοδωράκης, Γιώργος Νταλάρας.  Μαρία Φαραντούρη, Μαρία Δημητριάδη, Λάκης Καραλής.

Συμφωνικά Ορατόρια 

22.00 Canto Olympico.  Συμφωνική ορατοριακή σουίτα σε επτά μέρη με τη συμμετοχή τριών σολίστ: ενός τενόρου, ενός μπάσου και ενός πιανίστα. Σε ποίηση Δήμητρας Μαντά & Μίκη Θεοδωράκη. Έτος σύνθεσης: 1990.91. Ηχογράφηση: Βαγγέλης Χατζησίμος, Φραγκίσκος Βουτσίνος, Έλενα Μουζάλα Πιάνο, Συμφωνική Ορχήστρα και Χορωδία της ΕΡΤ υπό την διεύθυνση του Λουκά Καρυτινού. Διευθυντής Χορωδίας Αντώνης Κοντογεωργίου.

Σημείωμα του συνθέτη για το έργο.

Ξεκινώντας τη σύνθεση από τις ιδέες του κ.Samaranch που περιέχονταν στο σενάριο που μου είχε δώσει, κράτησα μόνο το ιστορικό της διαδρομής των Αγώνων. Σκέφτηκα ότι το περιεχόμενο και η μορφή ενός έργου, που απευθύνεται σε εκατομμύρια φιλάθλους όλου του κόσμου, πρέπει να αντιστοιχούν σε απλές παραστάσεις, όσο γίνεται πιο κοντά προς το τραγούδι, που αποτελεί τη βάση της μουσικής παιδείας των σύγχρονων κοινωνιών.

Γι΄αυτό προτίμησα τη φόρμα σουίτα, δηλαδή επτά ανεξάρτητα μέρη και το περιεχόμενο τραγούδι με όσο γίνεται πιο ανάγλυφες και εύληπτες συμφωνικές επεξεργασίες. Δηλαδή κάτι που είχα κάνει, νομίζω με επιτυχία, λίγο πιο πριν (1987) με τον καινούριο συμφωνικό – μπαλετικό ΖΟΡΜΠΑ. Τόσο στο ένα όσο και στο άλλο έργο, η χρήση παλιών δοκιμασμένων μουσικών θεμάτων (και για να το πω πιο απλά, τραγουδιών μου) δεν θεωρείται, τουλάχιστον από μένα, επιστροφή, αλλά σαν μια έμπρακτη απόδειξη της πίστης μου στο τραγουδιστικό υλικό μου, που ανεξάρτητα από την επιτυχία που είχε στην εποχή που πρωτοπαρουσιάστηκε, πιστεύω ότι ένα μέρος του έχει διαχρονική αξία.

Έτσι το CANTO OLYMPICO, όπως τελικά αποφάσισα να το ονομάσω, είναι μια συμφωνική – ορατοριακή σουίτα σε επτά μέρη με τη συμμετοχή τριών σολίστ: ενός τενόρου, ενός μπάσου και ενός πιανίστα. Η χορωδία όπως και στο CANTO GENERAL, παίζει πρωταρχικό ρόλο. Και όταν λέμε χορωδία, εννοούμε ποιητικό κείμενο.

Από άποψη φιλοσοφίας και μορφής το CANTO OLYMPICO δεν στοχεύει απλά στην προβολή της παγκοσμιότητας του ολυμπιακού ιδεώδους, προσπαθεί να αποδώσει ό,τι διαχρονικό και αναλλοίωτο στην ψυχή του λαού που το δημιούργησε.

(Σημείωμα του συνθέτη για το έργο)

Mikis Theodorakis Official Radio Πρόγραμμα Δευτέρα 13 Γενάρη 2025

Πρόγραμμα 

Ερμηνίες Ξένων και Ελλήνων Τραγουδιστών - Αφιερώματα 

10.00 Μαρία Ζώη: Κάθε τραγούδι και ιστορία.  15 Τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη. Παίζουν οι μουσικοί: Καπηλίδης Δημήτρης Πιάνο. Καραντίνης Μανώλης Μπουζούκι. Ρόκας Γιώργος Μπουζούκι. Καπηλίδης Νίκος Τύμπανα. Πόλυς Πελέλης Κόντρα μπάσο. Μαρινόπουλος Δημήτρης Κιθάρα. Στεργίου Γιάννης Κιθάρα. Ζαχαρίου Στέλιος Κρουστά. Πελέλης Πέτρος Κρουστάς. Ενορχήστρωση Διεύθυνση Ορχήστρας: Καπηλίδης Δημήτρης

11.00 Μαρίνα. Ο Μανώλης Μητσιάς τραγουδά Μίκη Θεοδωράκη.  'Εκδοση 'Αλμπουμ : 2007

12.00 Η Σωτηρία Λεονάρδου και ο Δημήτρης Μητροπάνος ερμηνεύουν Μίκη Θεοδωράκη.

Κονσέρτα 

14.00 Οιδίπους Τύραννος. Ωδή για ορχήστρα εγχόρδων. Έτος σύνθεσης 1947 '58. Ηχογράφηση: Αθήνα, θέατρο Παλλάς 1961. Μικτή Ορχήστρα Αθηνών υπό την διεύθυνση του Μίκη Θεοδωράκη.   I Andante sostenuto, II Poco meno, III Tempo Primo, IV Poco a poco piu mosso, V Piu animato, VI Tempo primo ma poco piu mosso.

15.00 Κονσέρτο Ι. Ελικών 1951. Για πιάνο και ορχήστρα.Σολίστ:  Ντίνος Μαστρογιάννης Πιάνο. Φιλαρμονική Ορχήστρα Σόφιας. Διεύθυνση: Ρόμπερτ Σελιτρέννυ (Ελβετία) Ηχογράφηση 2001

16.00 Κονσέρτο για πιάνο και ορχήστρα Νο1 1957. Σολίστ: Ντίνος Μαστρογιάννης. Φιλαρμονική ορχήστρα Σόφιας. Διευθ. Ρόμπερτ Σελιτρέννυ.

Κύκλοι Τραγουδιών 

19.00 Τα τραγούδια του Αντρέα.  Ποίηση: Μίκης Θεοδωράκης 1968 Βραχάτι. Ερμηνεύει ο Αντώνης Καλογιάννης.

20.00 Τρία Νέγρικα τραγούδια. Έτος σύνθεσης: Κρατούμενος στο στρατόπεδο Ωρωπού το 1970. Ποίηση: Leopold Senghor, μετάφραση: Αλέξης Τραϊανός. Άλμπουμ: Άσματα.

21.00 18 Λιανοτράγουδα Της Πικρής Πατρίδας σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου.
Έτος σύνθεσης: 1970 '74. Ερμηνεύει ο Γιώργος Νταλάρας. Ενορχήστωση διεύθυνση ορχήστρας: Γιάννης Διδίλης. Μπουζούκι: Χρήστος Νικολόπουλος, Σπύρου, Βασίλης Ηλιάδης, Γιάννης Μπιθικώτσης. Μαντολίνο: Σωτήρης Μαρίνος. Κιθάρα: Μάριος Κώστογλου. Ντραμς: Φιλήμων Μεθυμάκης, Νίκος Λαβράνος. Τσέλο: Σωτήρης Ταχιάτης. Μπάσο: Παναγιώτης Ιατρού. Διονύσης Πανταζής. Κρουστά: Σιδηρόπουλος. Όμποε: Αργυρόπουλος. Σαντούρι: Τάσος Διακογιώργης. Πιάνο: Γιάννης Διδίλης. Συμμετέχουν η Άννα Βίσση και χορωδία.

Λαϊκά Ορατόρια 

22.00 Άξιον Εστί. Μίκης Θεοδωράκης Οδυσσέας Ελύτης.

Συναυλία στην Γερμανία το 1982. Friedrich Wilhelm Junge Sprecher, Gothart Stier Bariton, Gunter Emmerlich Bass, Mikis Theodorakis, Orchester der Hochschule "Carl Maria von Weber" Dresden.

«Έτος Μίκη Θεοδωράκη» ανακηρύχθηκε το 2025 από το υπουργείο Πολιτισμού.

 

2025 – Έτος Μίκη Θεοδωράκη: «Όμορφη Πόλη» –

 Η θρυλική παράσταση έρχεται στο Θέατρο Παλλάς

Παρασκευή, 27 Δεκεμβρίου 2024 13:42

Από τις 31 Ιανουαρίου και για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων. Τραγουδούν Μανώλης Μητσιάς, Ελένη Βιτάλη, Δημήτρης Μπάσης και η Γιώτα Νέγκα. Ερμηνεύουν Λυδία Κονιόρδου και Μιχάλης Σαράντης. Μαζί τους η Τάνια Τσανακλίδου. Σκηνοθεσία Γιώργος Βάλαρης. Η προπώληση άνοιξε

«Αφιερωματικό Έτος Μίκη Θεοδωράκη» ανακήρυξε το 2025 το υπουργείο Πολιτισμού σήμερα, ημέρα γενεθλίων που μεγάλου Έλληνα συνθέτη, με αφορμή την επέτειο συμπλήρωσης 100 χρόνων από τη γέννησή του. Σε αυτό το πλαίσιο θα διοργανωθούν σειρά δράσεων και εκδηλώσεων αφιερωμένων στην ζωή και το πολύτιμο έργο του.

«Η πρωτοβουλία μας συνιστά τον απειροελάχιστο φόρο τιμής στην κληρονομιά του, αλλά και ευκαιρία να επανακτιμήσουμε τον βίο του, να επαναβιώσουμε, μέσω ενός πολύπλευρου προγράμματος δράσεων, το έργο του» δήλωσε η Λίνα Μενδώνη και πρόσθεσε: «Τα τραγούδια και οι μουσικές του Μίκη μας συντροφεύουν από τα μικρά μας χρόνια, γεννώντας, με φυσικότητα, τη συγκίνηση και την ανάταση, ανακαλώντας την Ιστορία μας, αυτή που έκλεισε στις μελωδίες του, αλλά και αυτή που συνδιαμόρφωσε. Προσεγγίζοντας το έργο του προβάλλει απαιτητικό το χρέος της Πολιτείας να αναδειχθούν οι πολλές πλευρές του: Ο συνθέτης, ο αγωνιστής, ο πολιτικός, ο στοχαστής, ο πολίτης. Η ζωή και το έργο του αποτελούν απαράγραπτη πολιτιστική κληρονομιά του Ελληνισμού, προβάλλοντας την οικουμενικότητά της. Η μουσική του Μίκη Θεοδωράκη εκφράζει, με τρόπο μοναδικό, μύχιους πόθους του λαού, από τις έγνοιες της καθημερινότητας έως την οριστική εδραίωση μιας ανοιχτής, συμπεριληπτικής, δημοκρατικής κοινωνίας.

‘Θα πω μονάχα ότι ο συνθέτης είναι ευλογημένος... Σαν τη θάλασσα, που όσο κι αν τη δέρνουν οι άνεμοι και κυματίζει, αφρίζει με χίλιους τρόπους, όμως όλα αυτά συμβαίνουν στην επιφάνειά της, γιατί λίγο πιο κάτω παραμένει ήρεμη, πανέμορφη, ευλογημένη. Το ίδιο και η ζωή μου, που τα έζησε όλα. Στον υπερθετικό. Τη χαρά και τον πόνο. Το κόκκινο και το μαύρο. Την αγάπη και το μίσος. Τον θρίαμβο και την απογοήτευση. Το φως και το σκοτάδι. Αυτή υπήρξε η ζωή μου. (...) Την έζησα γαλήνιος, βέβαιος και ευλογημένος’. Ας κρατήσουμε τα λόγια του».

Ο Μίκης Θεοδωράκης μορφή μοναδική, στη σύγχρονη ιστορία μας, ενσάρκωσε ένα απόλυτα προσωπικό, πρότυπο συγκερασμού, της μετεωρικής δημιουργίας με την ακατάβλητη και διαρκή πολιτική του δράση. Το ταλέντο του ξεδιπλώνεται, σε όλες τις περιόδους, παράλληλα με την αγωνιστική του δράση. Βιώνει τον διχασμό του Εμφυλίου εξοριζόμενος στην Ικαρία, έπειτα, στη Μακρόνησο, αποτελεί κορυφαίο στέλεχος της Αριστεράς, πρωτοστατώντας, μετά την επιβολή της απριλιανής δικτατορίας, στην ίδρυση του Πατριωτικού Αντιδικτατορικού Μετώπου. Συλλαμβάνεται, φυλακίζεται και εκτοπίζεται. Με την αποφυλάκιση του, το 1970, δίνει συναυλίες σε όλο τον κόσμο, προσφέροντας πολύτιμες υπηρεσίες στην υπόθεση της ευαισθητοποίησης της παγκόσμιας κοινής γνώμης κατά των Συνταγματαρχών. Μεταπολιτευτικά, εκλέγεται και πάλι βουλευτής με το ΚΚΕ, αργότερα, με τη Νέα Δημοκρατία, διατελώντας υπουργός της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, πριν αποσυρθεί από την ενεργό πολιτική, διατηρώντας, την ηχηρή και επιδραστική του δημόσια παρέμβαση, στην επιταγή της καταλλαγής και της συμφιλίωσης.

«Έζησε μια ζωή με πάθος και ένταση. Υπηρέτησε με συνέπεια και πάθος τις αξίες τις ελευθερίας και της δικαιοσύνης, μα πάνω από όλα την ενότητα των Ελλήνων», υπογράμμισε αποχαιρετώντας τον ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, σημειώνοντας ότι ο Μίκης Θεοδωράκης «μετέτρεψε τη μουσική από ατομική εμπειρία σε πρόσταγμα για συλλογική δράση».

Μυείται στη μουσική, στις επαρχιακές πόλεις όπου μετατίθεται ο δημόσιος λειτουργός πατέρας του, χάρη στο ορθόδοξο λειτουργικό μέλος, που ακούει από τη γιαγιά του, αλλά και από κληρικούς στις εκκλησίες, όπου μάλιστα ψάλλει. Τη μαθητεία του στο Ωδείο Αθηνών θα διαδεχθούν οι σπουδές στο Παρίσι. Η δημιουργική του πορεία, χαρακτηρίζεται από την υπέρμετρη παρορμητικότητα στη μελωδία, την κατίσχυση ενός σαρωτικού συναισθήματος έναντι του ορθολογισμού και από την σύνθεση του μελωδικού πλούτου με το αγωνιστικό περιεχόμενο. Η δύναμη των μελωδιών του Μίκη, σε διαστάσεις ενίοτε επικές, όπως ίσως σε κανέναν άλλον σύγχρονο συνθέτη μας, υποκρύπτει την πάτρια κληρονομιά του βυζαντινού μέλους, του δημοτικού τραγουδιού, του ρεμπέτικου, και των δυτικών επιρροών, με το άνοιγμα της μουσικής στις μάζες και τη μελοποίηση υψηλής ποιότητας ποίησης.

Προσωπικότητα αστείρευτη, μοναδικός και καθηλωτικός αφηγητής αλλά και δόκιμος τεχνίτης του λόγου, Από το Για την ελληνική μουσική και τη Μουσική για τις μάζες έως Το Χρέος, ημερολόγια 1967-70, 1970-74, τη Μαχόμενη Κουλτούρα και, βεβαίως, τη χειμαρρώδη αυτοβιογραφία του Οι δρόμοι του Αρχάγγελου. Μας κατέλειπε έναν τεράστιο όγκο γραπτών, που αποτυπώνουν με ενάργεια, αλλά και αγωνία, τις καλλιτεχνικές, τις πολιτικές και τις κοινωνικές αναζητήσεις του, σχεδόν πάντοτε συμπλεκόμενες. Ένα corpus κειμένων, που επιβάλλεται να μελετηθεί εκ νέου σε συσχέτιση με τη δημιουργία και τη δράση του.