Το έργο του Μίκη Θεοδωράκη αποστέργει την ευκολία.
Ασφαλώς η ανάγνωση των θεωρητικών κειμένων του Μίκη Θεοδωράκη δεν είναι εύκολο και ανέξοδο περίπατος.. Απαιτεί μελέτη, εμβάθυνση, ιστορική αναγωγή και τεκμηριωμένη αξιολόγηση.
Όπως και η περί διαβάσει στο ποιητικό του έργο, όπως και η ακρόαση των μουσικών του συνθέσεων, έτσι και η μελέτη των αυτοβιογραφικών και θεωρητικών δοκιμίων του συνιστά πνευματική δοκιμασία.
Το έργο του Μίκη αποστέργει την ευκολία και δεν επιτρέπει την εγκατάλειψη σε μια αναλώσιμη απόλαυση του νου και των αισθήσεων. Είναι μία περιπέτεια ανάμεσα στις εναλλαγές των χρονολογιών, το διαθέσεων, του ύφους, των σχημάτων και των κλιμάκων.
Στα κείμενα του Μίκη ο αναγνώστης καλείται να εξηγήσει της αιφνίδιες μετακινήσεις του συγγραφέα από την εξομολογητική ειλικρίνεια στην Οραματική προσέγγιση των πραγμάτων.
Από την παρηγορητική βεβαιότητα της τάξης (των στοχασμό του, όπως και των μουσικών φθόγγων του ή των ποιητικών του εικόνων) ως την παράφορη αναζήτηση ενός νέου υπερβατικού προτάγματος.
Από την ακριβή ιστόρηση των γεγονότων ως τα τολμηρά, ποιητικά του άλματα.
Το πιο χαρακτηριστικό όμως σημείο της συγγραφικής καταθέσεις του Μίκη είναι η ανελέητη, έναντι του εαυτού του και των αναγνωστών του, εκπλήρωση του χρέους του να μαρτυρήσει την αλήθεια του, όπως την βιώνει την ώρα που την εκφράζει, χωρίς καμιά απόκρυψη η προσαρμογή, χωρίς υπεκφυγές, αμφιλογίες εξωραϊσμούς.
Ο Μίκης όταν μετέχει στο δημόσιο διάλογο, δηλαδή συνεχώς, αναδέχεται των ακραίων κινδύνων να θέση υπό αμφισβήτηση κεκτημένες σχέσεις, εντάξεις η δεδομένες αντιθέσεις, προκειμένου να ανταποκριθεί με συνέπεια και αυτοθυσία, στον δικό του «νόμο» στο δικό του δεσμευτικό «δέον».
Στο καθήκον του δηλαδή, όπως το αντιλαμβάνεται, απέναντι στο λαό, στην ιστορία και στην συνείδηση του να μιλήσει για όσα και όπως ακριβώς τα στοχάζεται πάνω στην τρέχουσα συγκυρία ή για την αξιολόγηση παρωχημένων περιστατικών.
Το συγγραφικό έργο του έχει την αξία μιας ειλικρινούς μαρτυριακής κατάθεσης, μιας αυτοαποκάλυψης, αλλά και τη σημασία μιας βασανιστικής διαδικασίας αναψηλάφησης της ιστορίας.
Το έργο του Μίκη Θεοδωράκη αποστέργει την ευκολία
Η θέση αυτή δεσμεύει την ανάγνωση των βιβλίων του Μίκη, ο οποίος προκαλείται να επιδείξει παρόμοια δεοντολογική και συμπεριφορά: να ανταποκριθεί στα μηνύματα του βιβλίου, να μετέχει στο διάλογο, που ιδρύει ανάγνωση ενός βιβλίου ανάμεσα στον δημιουργό και τον αποδέκτη, με την ίδια αιμάσσουσα φιλαλήθεια.
Να διατυπώσει με παρρησία τον ταυτόσημο, παραλλάσσοντα ή εναντίο λόγο. Να εκτεθεί όπως και ο συγγραφέας, στον ίδιο κίνδυνο της αμφισβήτησης και της διακινδυνεύσεις.
Τελικά, ηθική συμπεριφορά του Μίκη στο έργο του, όπως και στη ζωή του, απαιτεί από τον αποδέκτη των μηνυμάτων του ανάλογο βαθμό εγρήγορσης, ετοιμότητας και ανιδιοτέλειας με αυτό που χαρακτηρίζει τον κάποτε ουσιώδη, άλλοτε πικρότατο στοχασμό του.
Συνεπάγεται αναδοχή ευθύνης. Συνιστά άσκηση ακεραιότητας να μη χάσουμε το πρόσωπο μας πίσω από προσωπεία, να μη χάσουμε την ψυχή μας διεκδικώντας τα αγαθά πρόσκαιρων επιτυχιών, που μας αποξενώνουν από τους άλλους και από τον εαυτό μας.
Το έργο του Μίκη Θεοδωράκη αποστέργει την ευκολία.
